تحقیق تاريخچه سفر و جهانگردي در جهان

دسته بندي : علوم انسانی » علوم اجتماعی
تاريخچه سفر و جهانگردي در جهان


بررسي پيشينه پژوهش :
تاريخچه جهانگردي و تفسيرهاي جامعه شناسي در مورد تغيير نيازهاي مسافران در دوره هاي مختلف يكي از مطمئن ترين منابع شناخت انگيزه هاي مسافرت در اعصار گوناگون است . به منظور درك محيط نوين جهانگردي و درك مسئله ها و چالش هايي كه پيش روي دست اندركاران اين صنعت قرار دارد مروري گذرا بر روند تاريخي اين صنعت از اهميت خاصي برخوردار است .
عهد باستان :
مردم متعلق به تمدنهاي ماقبل تاريخ با اين انگيزه مسافرت مي كردند كه بتوانند غذا به دست آورند، از خطر دوري جويند يا به مناطقي كه داراي آب و هواي مساعدتري است نقل مكان كنند . با افزايش مهارت و كسب فنون ، نياز انسان به زندگي بدوي و خانه بدوشي كاهش يافت و در دوره هاي بعد انسان با انگيزه تجارت و تهاتر كالا مسافرت مي كرد . درحاليكه امپراتوري هاي عهدباستان در قاره هاي آفريقا ، آسيا و خاورميانه رشد مي كردند ، ساختار زيربنايي ايجاب مي كرد كه جاده سازي شود و راههاي آبي بوجود آيد و براي ساده تر شدن مسافرت وسايل نقليه تهيه گردد . آغاز مسافرت هاي رسمي دولتي خود نتيجه مستقيم اقدامات حكام مناطق مختلف بود كه نمايندگان خود را به مكانهاي دوردست اعزام مي نمودند تا جنگ هاي قبيله اي را اداره كنند و از شهروندان ماليات بگيرند .
در دوره هاي حكومت خانواده هاي سلطنتي در مصر مسافرت بيشتر با قصد تجارت و تفريح انجام مي گرفت و اينگونه مسافرت ها رونق زيادي يافت . در آن زمان دولتها اقدام به جاده سازي كردند و در نقاط مختلف علامتهايي نصب گرديد كه نشان دهنده فاصله نقاط بود . يونانيان باستان در امر پيشبرد و توسعه مسافرت و جهانگردي در دو زمينه خاص فعاليتهاي چشمگيري كردند . نخست با ضرب سكه و جايگزين كردن آن به جاي كالا مشكل مسافران را در امر حمل كالا براي انجام معاملات حل كردند و دوم زبان يوناني در سراسر حوزه مديترانه رواج يافت و ارتباطات به صورت راحت تري برقرار مي شود . فردي به نام پوسانياس كه اهل يونان بود درسال 170 ميلادي كتابي به نام راهنماي يونان منتشركرد كه اين كتاب مشتمل بر 10 جلد بود و مسافران را راهنمايي مي كرد .
امپراطور روم زماني كه به اوج خود رسيد، مقامات دولتي و طبقه حاكم روزهاي صلح و آرامش را در تفريح بسر مي بردند و كساني كه از امپراطوري روم باستان به خارج ميرفتند به خريد كالا علاقه نشان مي دادند. مسئله پنهان كردن كالاهاي گمركي در آن زمان رواج يافت زيرا 25% واردات به عنوان عوارض گمركي ضبط مي گرديد .
تمدنهاي آسيايي هم تاريخ بلند بالايي از سياحت دارند كه نمونه هاي بارز آن وجود تفريحگاههايي در مناطق خوش آب و هواي چين و ژاپن در مناطق تابستاني مي باشد .

قرون وسطي :
سده پنجم تا چهاردهم ميلادي را قرون وسطي مي نامند . در اين دوره مسافرت و تجارت رونق خود را از دست داد زيرا جاده ها تقريبا از بين رفته و شرايط مسافرت بسيار مشكل و حتي خطرناك شده بود. در سده چهاردهم مسافرت به قصد زيارت به صورت يك پديده انبوه درآمده بود و مسيحيان به بيت المقدس و روم مسافرت مي كردند. مسئول كاروان در ازاي مبلغ مشخصي كه دريافت مي كرد همه هزينه هاي مربوط به رفت و برگشت را مي پرداخت : كارت عبور ، غذا ، خوابگاه و استراحتگاه حيوان . براي حمل مسافران و رهايي از ديوان سالاري اين اشخاص رشوه پرداخت مي كردند . از مشهورترين جهانگردان مي توان به ماركوپولو و سرجان مندويل اشاره كرد.
رنسانس :
از سده چهارده تا هفده بيشتر مسافرتها با هدف كسب دانش و تجربه آموزي انجام مي شد . اروپاييان در قرن 15 و 16 ميلادي به اكتشاف دريايي مهمي دست يافتند و پس از عبور از مغرب و جنوب آفريقا سرانجام به جنوب شرقي آسيا راه يافتند . در انگلستان ملكه اليزابت اول براي تربيت نمايندگان خارجي براي گروهي از اشراف گذرنامه صادر مي گرد و اين افراد براي كسب دانش و تجربه هاي جديد معمولا به چين مسافرت مي كردند . نجبا و اشراف زادگان فرانسوي نيز براي تكميل تحصيلات و كسب تجربه اقدم به مسافرت مي كردند و آنها را توريست مي خواندند.
انقلاب صنعتي :
انقلاب صنعتي كه از سال 1750 تا 1850 ادامه يافت پايه و اساس گردش هاي دسته جمعي را بوجود آورد . در اين دوره كارگران ساده كشاورزي كه در مناطق روستايي وجود داشتند رهسپار شهرها و كارخانه هاي توليدي شدند وهمين مسئله باعث تغييرات ژرف اقتصادي و اجتماعي شد . بروز انقلاب در امرحمل ونقل ابتدا در راههاي آهن و كشتي هاي بخار اتفاق افتاد وسپس با ساخت اتومبيل ادامه يافت و در نهايت باعث استفاده جهانگردان از هواپيما و مسافرت به قاط دوردست دنيا شد . اين تحولات منجر به پيدايش اولين تشكيلات سازمان يافته جهانگردي شد . تدوين قوانين و مقررات در زمينه حق مرخصي براي كارمندان و از طرف ديگر بالارفتن سطح زندگي مردم وعلاقه مندي به بهبود وضع زندگي و كنجكاوي نسبت به وضع زندگي و پيشرفت ساير ملل كمك شاياني به توسعه جهانگردي نمود .
جهانگردي انبوه پيامد منطقي تغييرات كليدي اجتماعي ، اقتصادي ، سياسي و تكنولوژيكي پس از جنگ جهاني دوم بود. مسافرت با جت در سال 1958 نقطه عطف سفرهاي انبوه به شمار مي رود. جهانگردي انبوه تا اواسط سالهاي 1970 موضوع روز بود و از آن پس به تدريج جهانگردي نوين جايگزين آن شد . بايد اذعان كرد كه جهانگردي انبوه يكباره ناپديد نمي شود و يا جهانگردي نوين كاملا جايگزين نمي شود، معهذا نرخ رشد جهانگردي نوين از اين زمان از جهانگردي قديم پيشي مي گيرد.
2-1-2- تاريخچه سفر و جهانگردي در ايران :
سفر و جهانگردي در ايران باستان :
هرچند كه گذشت زمان و هجوم اقوام بيگانه به ايران موجب از بين رفتن منابع غني تمدن كهن پارسي گرديده ليكن از لابلاي اوراق به جا مانده و گفته هاي اقوام همسايه اينطور استنباط مي شود كه ايرانيان مردماني بوده اند شاد زيست، آزاده، متمدن و اهل دانش اندوزي و تبادل فرهنگي. در دوران ايران باستان انديشه هاي ايراني در سراسرگيتي پراكنده بود و اين عامل خود نشاني از سيروسفر دارد . در اوستا كتاب ديني ايرانيان باستان ، ننواختن و موجبات آسايش فراهم نكردن براي مسافران جزو گناهان كبيره به شمار مي آمده است . آيينها و آدابي كه از ايرانيان باستان به جا مانده نيز نمايشگر آن است كه اين قوم مردماني اهل سيروسفر و گشت و گذار بوده اند كه آيين سيزده نوروز از آن جمله است .
سفر وجهانگردي در دوران هخامنشي :
پس از انقراض دولت ماد و برقراري حكومت هخامنشي تشكيلاتي براي امر سفر فراهم شد كه مي توان به موارد زير اشاره كرد :
1- ايجاد پل برروي رودخانه ها براي اولين بار به دستور كوروش .
2-ساختن بناهاي عام المنفعه مانند كاروانسرا ، راهنمايي ، آب انبار و …
3- احداث شاه راهها توسط داريوش .
4- تأسيس «ديوان بريد» كه وظيفه آن نگهداري شاه راهها و چاپارخانه درميان راهها و گماردن مأموران ويژه در مسير راهها بود.
سفر وجهانگردي در دوران اسكندر :
غلبه اسكندر درسال 331 پيش از ميلاد بر ايران به كلي احوال فرهنگ و تمدن ايران را دگرگون ساخت و تمدن و زبان يوناني در ايران وسعت گرفت و به دنبال آن ورود خارجيان به ايران سرعت بيشتري يافت . از كارهاي اسكندر در اين دوره مي توان احداث هفتاد شهر در سرزمينهاي مفتوح ايران و افزايش سرعت ارتباطات و حمل و نقل از طريق وسيع تر كردن جاده ها نام برد .
سفر و جهانگردي در دوره اشكاني و ساساني :
250 سال پيش از ميلاد دولت اشكاني بنيان گذاشته شد . پادشاهان اشكاني به تناسب تغيير فصل در شهرهاي مختلف ايران گردش مي كردند وبراي بهبود وضع راهها اهتمام فراوان داشتند از جمله تسهيلات سفر در اين دوره ميتوان به موارد زير اشاره كرد :
1- احداث راه ابريشم كه از مهمترين شاهراههاي بازرگاني دنياي قديم است .
2- اخذ عوارض از كالاهاي مختلف .
3- امنيت جاده ها و تأمين آسايش كاروانهاي تجاري و نظارت در كارهاي تجاري و اقتصادي .
4- تدوين وتثبيت جزئيات مربوط‌ به‌مسيرهاي مسافرتي ‌از نظر جغرافيايي،
اقتصادي‌ و…
سفر و جهانگردي در دوران اسلامي :
بعد از غلبه اعراب ، تجارت رونق خود را از دست داد و به دليل اغتشاشات داخلي فرصت آباداني و راهسازي نبود ولي بعد از طي بحرانها آل بويه ، آل زياد و غزنويان به مرمت جاده ها و احداث و تعميركاروانسراها همت گماشتند بطوريكه در آن زمان سيروسياحت در سرزمينهاي اسلامي و به خصوص ايران بسيار آسان بود و نظير آن در آن زمان درهيچ جاي ديگر دنيا ميسر نبود .
سفر و جهانگردي در دوران مغول :
درسال 616 هجري قمري قوم مغول به ايران يورش آورد و شهرهاي آباد ايران از بين رفت . مغولها در حملات و تعقيب فتوحات خود به اروپاي شرقي هم يورش بردند . اين دوره را بايد نقطه عطقي در روابط شرق و غرب به حساب آورد كه باعث شد قطب تمدن دنيا پس از دوران طولاني به غرب متصل شود .
سفر و جهانگردي در دوران صفوي :
عصر صفوي دوران طلايي جهانگردي در ايران بود . در اين دوره انگليسيها درصدد برآمدند كه با ايران روابط تجاري برقراركنند . امنيت راههاي ارتباطي و تأسيسات اقامتي متعدد و مناسب از جمله دلايلي بود كه باعث شد شمار زيادي از افراد به ايران سفر كنند.